Szansa na sprawiedliwość
Prawo i kultura masowa wpływają na siebie od zarania dziejów. Społeczne spojrzenie na prawo oparte jest na wizji przekazywanej właśnie przez kulturę masową, w tym poprzez kinematografię. Dużą rolę odgrywa w tym gatunek filmowy, jakim jest dramat sądowy. Wśród wielu wybitnych dzieł tego gatunku, na szczególna uwagę zasługuje "Werdykt" Sidneya Lumeta.
|
Film opowiada historię Franka Galvina (Paul Newman), który jest cieniem niegdyś obiecującego prawnika. Seria życiowych niepowodzeń i postępujący alkoholizm sprawiają, że Galvin otrzymuje coraz mniej zleceń, a jego kariera wisi na włosku. Pomocną dłoń wyciąga do niego kolega z dawnych lat, adwokat Mickey Morrissey (Jack Warden), który przekazuje Galvinowi sprawę błędu lekarskiego w katolickim szpitalu w Bostonie. Zarówno archidiecezja, do której należy szpital, jak i rodzina poszkodowanej pragną osiągnąć porozumienie przed rozpoczęciem rozprawy. Bohater szybko orientuje się, że przypieczętowana pokaźnym odszkodowaniem ugoda ma zatuszować ewidentną winę lekarzy, których pomyłka doprowadziła młodą dziewczynę do stanu wegetacji. Galvin postanawia za wszelką cenę wywalczyć sprawiedliwość w sądzie. Lumet powraca niejako do korzeni, debiutował bowiem innym wielkim dramatem sądowym – "Dwunastoma gniewnymi ludźmi". W swoich filmach podejmuje tematykę społeczną i polityczną, która niejednokrotnie obnaża wadliwe mechanizmy systemu. Nie inaczej jest również w przypadku "Werdyktu". Krąg zainteresowań Lumeta obejmuje instytucje powołane do służby społecznej: prokuraturę, sądownictwo, system opieki zdrowotnej i media. Reżyser krytykuje i ukazuje wszelkie nieprawidłowości działań tych służb, rządzące w nich patologie, a także łamanie prawa i stawianie się ponad nim pracowników, urzędników i funkcjonariuszy. Służba publiczna wyznacza własne zasady działania i rozstrzygania o losach obywateli, a dziennikarze nie bronią już podstawowych praw obywatelskich, a nakierowani są na pieniądza. W "Werdykcie" reżyser analizuje postaci tych, którzy odpowiadają za życie innych, zaznaczając przy tym wyraźnie, że powinni ponosić odpowiedzialność moralną. Paul Newman wcielający się w głównego bohatera (antybohatera?) w fenomenalny sposób ukazuje jego nieporadność. Pogodzony z porażką, niekiedy żałosny, słaby i przestraszony upadły adwokat, którym gardzą nawet klienci, odnajduje w końcu cel, który może odmienić jego życie. Sam Galvin mówi: To jest ta jedyna sprawa – szansa na nowe życie. Galvin nie jest typem romantycznego bohatera. To tylko kolejna brutalnie zniszczona przez system jednostka, która wykorzystuje nadarzającą się okazję, aby choć ten jeden raz wygrać ze spaczoną machiną państwa. To element łączący niejako twórczość Lumeta. Podobne osobowości walczące z systemem możemy spotkać już w "Dwunastu gniewnych ludziach", czy chociażby później w "Serpico" i "Księciu Wielkiego Miasta". Sidney Lumet skupił się na fabule, starając się opowiedzieć ją w taki sposób, aby zastosowane środki i zabiegi nie zwracały na siebie uwagi. Wraz z operatorem Andrzejem Bartkowiakiem pozwolili wysunąć się na pierwszy plan aktorstwu. Oprócz nominowanego za tę rolę fenomenalnego Paula Newmana, świetne występy zalicza także Charlotte Rampling wcielająca się w tajemniczą towarzyszkę Galvina, Jack Warden jako przyjaciel i James Mason jako Ed Concanon – główny przeciwnik z sali sądowej. "Werdykt" to kolejny wielki-mały film Lumeta. Wraz z wybitnym scenarzystą Davidem Mametem stworzyli cenną obserwację na temat otaczającego nas świata, w którym nie ma podziału na dobrych i złych. Najlepszym przykładem jest tutaj główny bohater, działający w dobrej sprawie, choć przegrywający walkę z samym sobą. Ciężko jest poddać ocenia także szpital i pracujących tam lekarzy. Szpital, który przez tyle lat uratował tysiące istnień. Również system prawny okazuje się pełen niedoskonałości i, jak mówi bohater, daje słabym tylko szanse na sprawiedliwość.
"Kino na wokandzie" to filmowy cykl poświęcony wybitnym dramatom sądowym. Co jakiś czas na blogu pojawiać się będzie recenzja filmu/serialu z prawnikami, sądem, prawem i sprawiedliwością w roli głównej. Lista filmów znajduje się tutaj.
|
WERDYKT (1982)
Tytuł oryginalny: The Verdict
Reżyseria: Sidney Lumet
Obsada: Paul Newman, Charlotte Rampling, Jack Warden, James Mason
Źródło zdjęć: kadry z filmu
Zobacz także:
|
|